Sunday, December 17, 2006

Un Quijote dos tempos presentes




"La conjura de los necios"
Autor: John Kennedy Toole.
Estamos perante unha novela que foi merecente dun Premio Pulitzer converténdose tanto polo seu contido como pola historia que rodea o seu autor, converteuse nunha obra magistral da literatura universal.
Comezando a contar a historia que rodea o libro sinalar que esta parece digna de recoller nunha novela. "La conjura de los necios", ainda que se publica póstumanente, é a primeira obra escrita por John Kennedy Toole (xa que a segunda e última obra escrita por el é "La Biblia de neón") e debemos a súa publicación á persuasión da súa nai e a sorte de que a Walker Percy lle parecera unha obra maxistral. Despois da mala acollida da primeira obra publicada por John Kennedy Toole, ese desesperouse até o punto de chegar ao sucidio. A súa nai, como tributo á obra do seu fillo, fala con moita xente do mundo da literatura e da publicación até que por fin atopou a Walker Percy. Este ao final decide publicar o libro despois de ver a xenialidade da abra, non sen antes intentar zafarse da lectira do libro. Esta historia aparece reflexada no limiar do libro feito polo propio Percy.
Entrando xa na historia que se narra na novela, atopámonos cunha persoaxe principal, chamado Ignatius J. Reilly. Esta persoaxe caracterízase por ser unha persoa con estudos universitarios, máis unha perosa que depende da súa nai, até o punto de non ter ningún oficio, dedicándose a estar encerrado na súa habitación escura escribindo o que el denomia "a obra maxistral da humaniddade", e nos tempos de ocio, entre escrito e escrito, aproveita o tempo para ver dibuxos animados para ver "a forma de perversión da xuventude actual". É un home ao que non lle gustan os cambios na súa vida, por elo vese abrumado cando ten que sair e enfrontarse coa sociedade en busca de un traballo para facer frente a unha débeda. Pero a sociedade que se lle presenta é unha sociedade á que el odiaa demasiado coma para comprendela.
Este odio á sociedade actual débese en grande mediada porque só o rodea a perversión, a decadencia, a incultura e a pobreza na que estaba sumerxida New Orleans (lugar na que se desenrola a historia), así que para poder seguir criticándoa, en troques de atopar algo bo, só consegue os peores traballos. Desta maneira, primeiramente atopa un traballo nunha oficiana dunha fabrica en decadencia, e posteriormente (cando consegue o título de ser a primeira persoa en ser despedido polo dono da empresa) enrólase, de casualidade, como vendedor ambulante de salchichas, do que básicamente se pode dicir que se comberte en comprador das salchichas que é encargado de vender.
Alí por onde vai só se dedica a atopar problemas para sí e para os que os rodean, creando situacións de esperpento e de comedia. Todo elo porque ao meu entender odia a toda persoa que non se atén ás súas ordes e aos seua ideais, chegando ao punto de odiar a súa nai.
Intentará cambiar a sociedade que o rodea, primeiro mediante unha revolución obreira nunha fábrica e despois co intento de crear un partido de homosexuais, aos que odia, pero que considera necesario para cambia-lo mundo. Esta confrontación de ideas e realidade lebanos a comparalo a un protagonista da mais grande novela xamais escrita "Don Quixote". Ainda que con un problema de paso e un parecido a Oliver Hardy.
Máis entre medio do intento de cambio do mundo que o rodea, aparecen unha larga serie de persoaxes que como "La colmena" se atopan tan entrelazados que o lector se vai quedar abraiado. Encontraremos negros explotados, propietarias de antros de perdición, policias malditos pola fortuna, homosexuais festeiros, patronos despreocupados... pero hai dúas personaxes secundarias fundamentais. Por unha banda a súa nai, á que ten escrabizada a unha casa até que se farta e sae a coñecer unha realidade da que estaba afastada polo seu fillo. E por outra banda, Myrna Minkoff, da que se pode dicir que a ama e a desprecia á vez. Esta persoaxe supón a cara contraria a Ignatius, e pola que este intenta cambia-la sociedade que o rodea, antes de que ela o faga pervertindoa máis do que está.
O final, aínda que non o quero desvelar, hai que decir que Ignatius é salvado pola única persoa pola que non se deixaría salvar nunca; á vez que o resto de persoaxes sufren unha sorte de cambio afortunado que os fai mellorar na súa vida ou empeorar, segundo mereceran.
Dende a primeira páxina Ignaitius vai ser unha personaxe que ao lector vai repuganar e odiar como a que máis; sobre todo polo desprezo que este dá a toda a xente que o rodea, a mentira coa que intenta conseguir e á vez xustificar todo e a prepotencia coa que trata ao resto da humanidade. O propio narrador onmisciente que conta a historia odia a Ignatius, pero aá vez quereo, sentindo; as veces; lastima por el, e outras dándolle a razón. Todo elo infundido seguramente porque o propio autor se sentía identificado en parte co protagonista da súa novela. Ignatius, como o propio Toole son persoas que non se sinten comprendidos nesta sociedade, que sentían un grande apego a súa nai.
Ao lector as historias que se contan nesta novela vai producirlle as veces un sorriso, outras unha carcallada e sempre lles vai deixar un sabor de profundidade, devido ao gran estudo da realidade da época en que vive Ignatius, así como da sociedade e da propia persoa.
O libro queda aberto para unha posible segunta parte, e como dice o propio Walker Percy, "é unha verdadeira mágoa que John Kennedy Toole xa non se atope entre nós, escribindo", pero sempre quedará este xenial estudo da sociedade e da persoa, que cun forte soriso faranos pensar na realidade na que vivimos.



Dragón Soñador

No comments: