Ser ou non ser (1942), de Ernst Lubistch: Lubitsch coloca a unha compañía de teatro polaca na arriscada situación de poñer a proba as súas habilidades fronte aos temibles dirixentes do III Reich. A audacia do argumento, a firmeza dun guión afastado da verborrea habitual, unha excelente dirección de actores, e que estes actores sexan fillos do seu lugar e do seu tempo, deron como resultado a grande obra mestra de Ernst Lubitsch, superior, sempre para min, a Ninotchka, onde, máis aínda que o filme, a obra mestra é Greta Garbo.
Vértigo (1958), de Alfred Hitchcock: Salvo excepcións, nunca me gustaron os filmes expresamente románticos porque todo neles me fede a impostura. En cambio, algunhas das miñas películas preferidas son aquelas nas que o romanticismo se agocha tras outras compoñentes. Vértigo é un grande MacGuffin que agocha unha historia de amor esquizoide e necrófilo. O visionado do filme transmite un hipnotismo somnolente que agora, coa restauración da copia, podemos desfrutar en toda a súa escura brillantez. A interpretación de Stewart supón un fito cinematográfico difícil de superar.
A palabra (1955), de Carl Theodor Dreyer: Filme máxico que require un estado anímico proclive para acadar o éxtase dos minutos finais. Todas as personaxes, aluadas ou non, deambulan como espíritos enmeigados. Esta vagarosa posta en escena anticipa a traxedia, tal e como acontecerá anos despois en Como nun espello ou Gritos e susurros, do recoñecido discípulo, Ingmar Bergman. O argumento é fascinante: que acontecería se o mesías renacese no noso tempo, e a súa familia, téndoo por tolo, impedise a súa misión. Lonxe do que puidera parecer Ordet non é unha película de Semana Santa.
O home tranquilo (1952), de John Ford: O reencontro de Sean Thornton coa Irlanda dos seus devanceiros debúxanos o renacer desa raza de emigrantes que xamais atoparon acougo en terra allea (algo do que nós sabemos bastante). O que en principio representa unha simple fuxida dos seus pantasmas interiores convértese nun lírico canto á beleza sinxela das humildes orixes. O pracer en estado puro. O home tranquilo debera ser administrado polos psiquiatras nos casos de depresión.
Contos da lúa pálida (1953), de Kenji Mizoguchi: Da realidade ao máis alá nun único plano secuencia. Este recurso, característico en Mizoguchi, troca en arte o que en realidade é economía de medios. A ambivalencia do filme transita entre as pantasmas independentes e as meras ensoñacións. Ao espectador corresponde distinguir unhas de outras. Pero que ninguén se confunda, Contos da lúa pálida non é The ring. O peso da súa metraxe reside nos sacrificios de dúas mulleres, unha delas fronte ás puerís expectativas do seu marido, quen a abandona para converterse en samurai, e a outra fronte a un marido que só ambiciona riquezas amparado no clima belicista do sempre subxugante Xapón feudal.
Pather Panchali (1955), de Satyajit Ray: Este filme inaugural da marabillosa triloxía de Satyajit Ray, con tintas de neorrealismo non exento de crítica, relátanos os primeiros anos de Apu no seu humilde fogar, cun pai case sempre ausente, unha nai abatida pola decepción e que a penas sorrí, unha avoa da que non se poden facer cargo e é abandonada a súa sorte, e unha irmá, Durga, quen concentra os momentos máis sublimes da cinta. E india. Quizais non coñezades ao seu autor. Pero non a elixo por facerme o foncho. Pather Panchali é unha auténtica xoia.
Dr. Zhivago (1965), de David Lean: Máis que unha obra mestra, Dr. Zhivago é unha lembranza gardada con celo polos que, sen vergoña, deixamos que penetrase nos nosos corazóns. Que a grandiosa rodaxe fose calificada polos críticos como grandilocuente é unha mostra de que, máis a miúdo do que moitos cren, os espectadores ven máis lonxe que os críticos. En realidade a protagonista non é senón Lara, Lara e a súa infructuosa búsqueda do amor nos brazos de tres homes que reunen os requisitos esenciais para garantirlle a infelicidade: o home corruptamente pragmático (Komarovski), o idealista e desleigado (Pasha/Strenlikov) e o extremadamente lírico (Zhivago), predisposto ao sacrificio e ao drama máis gratuito. A súa riqueza pictórica e innumerables achádegos (a importancia dos ollos de Yuri Zhivago, iluminados por unha franxa de luz, en sombra ou relatando en off unha masacre) fan dela unha obra sutil e de lenta degustación. Non apta para temperamentos nerviosos.
Blade Runner (1982), de Ridley Scott: A obra mestra da ciencia ficción analóxica, o que ven a ser o mesmo que dicir a obra mestra da ciencia ficción. Película para adultos, escura e preciosista na que destaca a portentosa fotografía de Jordan Cronenweth e un argumento que se desvía do thriller no que está baseada, para agasallarnos coa espiritualidade dunha das personaxes máis cribles e conmovedoras da historia do cinema: o Nexus 6, Roy Batty. De lonxe, o filme que máis veces vin na vida e sen dúbida un dos meus preferidos.
A noite do cazador (1955), de Charles Laughton: Este conto infantil para adultos é unha mostra de cinema independente e xenuíno. Laughton conseguiu con este, seu único traballo como director, sentar cátedra e retirarse (máis ben pola forza). Os xogos de luces e sombras (o sótano), a composición das arquitecturas (a habitación matrimonial) e o lirismo patético, case insoportable, dalgunhas escenas (a nai degolada no fondo do pantano) achégana a Amencer e mais a M, O vampiro de Düsseldorf , para construír un filme de forte humanismo e gran riqueza expresiva. A confrontación da parva e maliciosa beatería coa verdadeira bondade cristiá constitúe un díptico no que calquera pode recoñecer a máis de unha feligresa (non direi nomes). Cada escena é inesquecible. Dicir obra mestra é dicir pouco.
Mulholland Drive (2001), de David Lynch: O de Missoula ben puidera ter explicado o argumento de Mullholland Dr. como unha historia de amor, vulgar e extraordinaria como poucas/todas. Un David Lynch surrealista pero cabal ofreceunos en 2001 o seu traballo máis estimulante nos eidos sensorial e narrativo só comparable a Terciopelo azul. O cromatismo cálido e morboso da súa fotografía, a textura das inxenuas cancións dos anos cincuenta como I've told every little star ou a descarnada confesión de Llorando conforman unha especie de fondo (diríase pintado polo mesmo Hopper) para amparar unha historia con (non "de") cinema sobre cinema, ou, o que máis interesa a Lynch, unha andaina pola periferia semidescomposta da gran fábrica de soños que é Hollywood.
No comments:
Post a Comment